|
Δείγματα από το Στοχασμό των
Προσωκρατικών
2ο
Απόσπασμα 11 Α 14*
«Των πρώτων φιλοσοφησάντων οι
πλείστοι τας εν ύλης είδει μόνας ωήθησαν αρχάς είναι πάντων· εξ ου
γαρ εστίν άπαντα τα όντα και εξ ου γίγνεται πρώτου και εις ο
φθείρεται τελευταίον... τούτο στοιχείον και ταύτην αρχήν φασίν είναι
των όντων...Θαλής μεν ο της τοιαύτης φιλοσοφίας αρχηγός ύδωρ είναι
φησίν (των πάντων αρχή).
(=Απ' αυτούς που πρώτοι ασχολήθηκαν
με φιλοσοφικά προβλήματα οι πιο πολλοί θεώρησαν ότι αρχή των πάντων
είναι κάποια υλικά στοιχεία· γιατί αρχή όλων των όντων θεώρησαν το
στοιχείο που απ' αυτό πρώτο όλα τα όντα είναι και απ' αυτό γίνονται
και σ' αυτό καταλήγουν...Ο Θαλής λοιπόν, ο πρώτος εισηγητής αυτής της
φιλοσοφίας, θεώρησε το νερό ως αρχή όλων όσα υπάρχουν).
Δυο παρατηρήσεις:
(1) Οι πρώτοι στοχαστές ζήτησαν απάντηση στην απορία: ποια η αρχή
των όντων. (2) Οι πιο πολλοί από αυτούς θεώρησαν την αρχή
αυτή υλική (π.χ. νερό, φωτιά, άπειρον) μια μορφή ύλης (εν ύλης
είδει), δηλ. δημιούργησαν το θεωρητικό υλισμό.
[*Οι
πρώτοι ερευνητές που συγκέντρωσαν τα Αποσπάσματα των Προσωκρατικών
τα κατέταξαν σε δυο ομάδες: Α (πληροφορίες που έχουμε
από άλλους συγγραφείς, π. χ. ο Θαλής πήγε στην Αίγυπτο και ...), Β
(προτάσεις που θεωρούνται ότι είναι αυτούσιος ο λόγος ενός
στοχαστή, π. χ. του Δημόκριτου: «εν βυθώ η αλήθεια»). Έτσι οι
H. Diels και W. Kranz μεθόδευσαν την παρουσίαση των Προσωκρατικών με
ένα τρίτομο έργο Die Fragmente der Vorsokratiker, όπου λ.χ.
το 11 Α 14 σημαίνει: 11ο κεφάλαιο (Θαλής), Α ομάδα
πληροφοριών περί του Θαλή, 14η πληροφορία (αυτή του
σχολίου μας).]
|