|
Δείγματα από το Στοχασμό των Προσωκρατικών
1ο
Οι Προσωκρατικοί στοχαστές (όπως ο Θαλής, ο
Αναξίμανδρος, ο Ηράκλειτος, ο Δημόκριτος) έζησαν τον 6ο
-5ο αι. π.Χ. (Ο τελευταίος πέθανε αιωνόβιος το 370 π.Χ.).
Από το έργο τους σώζονται μόνο αποσπάσματα.
Πολλά έχουν χαρακτήρα αποφθεγματικό και εκφράζουν αλήθειες αποδεκτές
και σήμερα. Αποτελούν τα πρώτα βήματα του επιστημονικού λόγου.
Γι' αυτό επιχειρούμε μια δειγματική παρουσίασή τους, αρχίζοντας με
το Θαλή το Μιλήσιο.
Απόσπασμα 11 Α 11
«Ώσπερ παρά τοις Φοίνιξιν δια τας εμπορείας και τα
συναλλάγματα την αρχήν έλαβεν η των αριθμών ακριβής γνώσις, ούτω... και παρ' Αιγυπτίοις η Γεωμετρία εύρηται. Θαλής δε πρώτος εις
Αίγυπτον ελθών μετήγαγεν εις την Ελλάδα την θεωρίαν ταύτην»
(ενν. τη
γεωμετρία).
(=Όπως από
τους Φοίνικες - για την εξυπηρέτηση το εμπορίου και των συναλλαγών
- άρχισε η επιστήμη της αριθμητικής, έτσι και από τους Αιγυπτίους
επινοήθηκε η γεωμετρία. Και ο Θαλής πρώτη φορά, αφού πήγε στην
Αίγυπτο, έμαθε τη θεωρία αυτή και τη μετέφερε στην Ελλάδα).
Δυο παρατηρήσεις:
(1) Η επιστήμη γεννήθηκε από την ανάγκη του ανθρώπου, ο οποίος
έπρεπε να μελετά τον κόσμο γύρω του (γνώση - επιστήμη) και να
επινοεί τρόπους αντιμετώπισης των αναγκών του. Παράδειγμα: η
ανάγκη (να επαναπροσδιορίζουν τα σύνορα των χωραφιών τους κάθε
φορά μετά από τις πλημμύρες του Νείλου) οδήγησε τους Αιγύπτιους σε
επινόηση πρακτικών τρόπων γεωμέτρησης.
(2) Τη γεωμέτρηση γνώρισε ο Θαλής και τη μετέδωσε
στον ελληνικό κόσμο, αλλά ως θεωρητική πλέον ενασχόληση, που
εξελίχθηκε ως το επίπεδο αξιωματικής επιστήμης αργότερα από
τον Ευκλείδη.
|