Μητροπολιτικό Μέγαρο

Γραπτές μαρτυρίες και αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν πως το γειτονικό χωριό Σισάνι ήταν κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους έδρα Eπισκοπής[1]. Η έδρα της επισκοπής αυτής στο χρονικό διάστημα μεταξύ 1695-1700, όταν αρχιεπίσκοπος Αχρίδος ήταν ο σιατιστινός Ζωσιμάς, μεταφέρθηκε στη Σιάτιστα[2]. Το 1767 η Eπισκοπή προήχθη σε Μητρόπολη Σισανίου[3], ενώ αργότερα ονομάστηκε Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης.

Το σημερινό Μητροπολιτικό Μέγαρο θεμελιώθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1946 και εγκαινιάστηκε στις 18 Δεκεμβρίου 1949. Κτίστηκε με σχέδια του αρχιτέκτονα Γεωργίου Νομικού στη θέση όπου ήταν το παλιό κτήριο της Μητρόπολης, το οποίο ερειπώθηκε το 1944, κατά την περίοδο της γερμανο-ιταλικής κατοχής, λόγω καταστροφών που υπέστη τότε[4]. Την πρωτοβουλία και φροντίδα της ανέγερσης του νέου Μητροπολιτικού Μεγάρου είχε ο δραστήριος ιεράρχης Ιάκωβος -μητροπολίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης από το 1945 μέχρι το 1958- και για την ανέγερσή του συνέδραμαν οικονομικά, όπως πάντα, οι απόδημοι Σιατιστινοί της Αμερικής.

Στον περίβολο του Μητροπολιτικού Μεγάρου, σε κτήριο ιδιοκτησίας της Ιεράς Μητρόπολης Σισανίου και Σιατίστης το οποίο κτίστηκε τη δεκαετία 1980, στεγάζεται το Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης[5], το οποίο ιδρύθηκε στις αρχές του 21^ου αιώνα, μετά από σχετική πρόταση του Μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης Αντωνίου, για να φιλοξενήσει και να καταστήσει προσιτό στο ευρύ κοινό έναν πλούτο εικόνων, παλαιτύπων, ξυλογλύπτων και αμφίων, τα οποία μαρτυρούν τη λαμπρή ιστορία της πόλης μας και της ευρύτερης περιοχής. Ξεχωρίζουν εικόνες με επιρροές από την κρητική σχολή του 16^ου αιώνα, όπως η εικόνα με την Παναγία Οδηγήτρια και η εικόνα με τον ύμνο «ΕΠΙ ΣΟΙ ΧΑΙΡΕΙ», έργο το οποίο αποδίδεται στον Κλόντζα, καθώς και του 17^ου αιώνα που είναι η εικόνα με την Αποκάλυψη, έργο του Θεόδωρου Πουλάκη. Η ύπαρξη των εικόνων αυτών στην πόλη της Σιάτιστας δείχνει μια κοινωνία έτοιμη να υποδεχτεί δυτικότροπες δημιουργίες.