ΟΔΟΣ: Φιλικής Εταιρείας

 

Ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας (1814). 

 

… Ένα βράδυ του 1814 τρεις Έλληνες που ζούσαν στην Οδησσό, οι: Νικ. Σκουφάς, Εμμ. Ξάνθος, Αθαν. Τσακάλωφ, είχαν μια φιλική συνάντηση και ανάμεσα σε άλλα θέματα το κύριο που συζήτησαν ήταν τα δεινά που υπέφεραν οι ομογενείς στην υπόδουλη Πατρίδα. Εκεί φαίνεται ότι ο Ξάνθος έριξε την ιδέα να ιδρύσουν μια οργάνωση μυστική, που κύριο στόχο είχε να μυήσει τους ραγιάδες στην ιδέα μιας απελευθερωτικής κίνησης με τις δυνάμεις τους. Και «απεφάσισαν οι ειρημένοι να επιχειρισθώσιν την σύστασιν τοιαύτης Εταιρείας και να εισάξωσιν εις αυτήν όλους τους εκλεκτούς και ανδρείους των ομογενών, δια να ενεργήσωσι μόνοι των ό,τι ματαίως και προ πολλού χρόνου ήλπιζον από την φιλανθρωπίαν των χριστιανών βασιλέων»*.

…

Διαδικασία Μύησης: Όρκος, Κρυπτογραφικός Κώδικας.

Στους χρόνους που ακολούθησαν διαμόρφωσαν οι Φιλικοί κανόνες οργανωτικής δράσης σύμφωνα με τους οποίους προβλέπονταν:

·  Διαδικασία μύησης νέων μελών, αφού θα εξακριβωνόταν η αφοσίωσή τους στον ιερό σκοπό της Φιλικής.

·   Βαθμοί ιεραρχίας, όπου τα μέλη θα προωθούνταν ανάλογα με τη δραστηριότητα και τις ικανότητές τους.

·     Ειδικός Όρκος και τελετουργικό ορκωμοσίας.

·     Ειδικός κρυπτογραφικός κώδικας για την αλληλογραφία και την αμοιβαία αναγνώριση των μελών μεταξύ τους.…

Η δραστηριότητα μύησης των νέων μελών απλωνόταν συστηματικά και ασταμάτητα. Μέσα στα επόμενα 4-5 χρόνια το μυστικό μεταδόθηκε σε χιλιάδες, σε όλο τον γεωγραφικό χώρο τον μητροπολιτικό και τον παροικιακό. Το τελετουργικό της ορκωμοσίας έφερνε συγκινήσεις και ενίσχυε την αυτοπεποίθηση πως οι ραγιάδες μπορούν με τις δυνάμεις τους να επιτύχουν το μεγάλο ξεσηκωμό της Λευτεριάς.

Συνάντηση στο Ισμαήλι (Οκτώβριος 1820).

Η αίσθηση της ευθύνης και η εκτίμηση της κατάστασης οδήγησε τους κορυφαίους της Εταιρείας, που αποτελούσαν την Αόρατη Αρχή, στην αναζήτηση Αρχηγού. Η τελική επιλογή / αποδοχή έφερε στην ηγεσία τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Ήταν γόνος οικογένειας που είχε σταδιοδρομήσει στην υπηρεσία του Σουλτάνου, αλλά είχε δραπετεύσει (ο πατέρας Υψηλάντης με την πολυμελή οικογένειά του) στην Τσαρική Ρωσία. Εκεί είχε σταδιοδρομήσει ως αξιωματικός του στρατού ο Αλέξανδρος. Ονομάστηκε από τους Φιλικούς Αρχηγός με την επωνυμία Καλός.

Στο Ισμαήλι η Αόρατη Αρχή και ο Αρχηγός προσκάλεσαν τους Αποστόλους της Εταιρείας (ανάμεσά τους ο Παπαφλέσσας) και αναμένοντας εκεί (μέσα στο λοιμοκαθαρτήριο) τις αφίξεις των καλεσμένων συνεδρίαζαν μυστικά για το πότε και πώς θα δράσουν. Συμφωνήθηκε εκκίνηση επαναστατική την Άνοιξη του ’21.» …

* Εμμ. Ξάνθου, Απομνημονεύματα περί της Φιλικής, β΄ έκδοση, σελ. 30.

Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα, χωρίς τις σχετικές υποσημειώσεις και παραπομπές, από το άρθρο του Φ. Κ. Βώρου στο http://www.voros.gr με τίτλο:  «Φιλική Εταιρεία (Οδησσός, 1814). Φιλικοί: αυτοί που προετοίμασαν ιδεολογικά και οργανωτικά το Εικοσιένα».

 ΠΗΓΗ

Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σιάτιστας με αριθμό 263/90.