«... Δικαιοσύνη ουν τα της
πόλεως νόμιμα, εν η αν πολιτεύηταί τις, μη παραβαίνειν. Χρώτο αν
ουν άνθρωπος μάλιστα εαυτώ συμφερόντως δικαιοσύνη, ει μετά μεν
μαρτύρων τους νόμους μεγάλους άγοι, μονούμενος δε μαρτύρων τα της
φύσεως. Τα μεν γαρ των νόμων επίθετα, τα δε της φύσεως αναγκαία. Και
τα μεν των νόμων ομολογηθέντα, ου φύντα εστί, τα δε της φύσεως φύντα
ουχ ομολογηθέντα ...».
(Diels-Krntz, Die Fragmente der
Vorsokratiker, 87B44,στήλη
..1.,στ..6-33).
Μετάφραση: Δικαιοσύνη
λοιπόν είναι να μην παραβαίνει κάποιος τους νόμους της κοινωνίας
της οποίας αυτός είναι μέλος ενεργό. Και είναι δυνατό να
αποκομίσει ο άνθρωπος τη μεγαλύτερη ωφέλεια από τη δικαιοσύνη (τη
νομιμότητα), αν δείχνει απόλυτα το σεβασμό του στους νόμους εκεί
όπου υπάρχουν μάρτυρες και τον βλέπουν, ακολουθεί όμως τις
υποδείξεις (ροπές) της φύσης εκεί όπου είναι μόνος του, χωρίς
μάρτυρες. Γιατί όσα επιβάλλουν οι νόμοι είναι περιορισμοί που
μπαίνουν στη συμπεριφορά του ατόμου με τρόπο πιεστικό, ενώ όσα
επιβάλλει η φύση είναι απλώς αναγκαία (και γι' αυτό αποδεκτά).
Επιπλέον, αυτά που επιβάλλονται με το νόμο είναι συμπεριφορές που
συμφωνήθηκαν έτσι από τους ανθρώπους (σωστές ή λαθεμένες), δεν
προέρχονται από τη φύση, ενώ όσα υποδεικνύει η φύση προέρχονται από
αυτήν, δεν είναι επινόηση / συμφωνία των ανθρώπων (σωστή ή
λαθεμένη).
* Ν. Σκουτερόπουλος, Η Αρχαία
Σοφιστική. Εκδόσεις «Γνώση».
Σχετικό άρθρο
: Οι Σοφιστές.