|
Από το Στοχασμό των Προσωκρατικών Φιλοσόφων
Αναξαγόρας Κλαζομένιος
(περίπου 500 π.Χ. ως 428 π.Χ.)
Γεννήθηκε στις Κλαζομενές (κοντά στη σημερινή
Σμύρνη), και έζησε τα ώριμα χρόνια του στην Αθήνα του Περικλή, ως
τις παραμονές του Πελοποννησιακού Πολέμου. Υπήρξε ο πρώτος που
δίδαξε την Ιωνική Φυσική Φιλοσοφία στην Αθήνα. Μαθητές του υπήρξαν
ο Αρχέλαος, ο Ευριπίδης, ακροατής του και φίλος του ο
Περικλής.
Δείγματα από το στοχασμό του: (1)
Ο Αναξαγόρας για πρώτη φορά, όσο γνωρίζουμε από την
ιστορία της Φιλοσοφίας, πρόβαλε το Νου* ως δύναμη κοσμοποιό,
δημιουργό του κόσμου. Έγραψε:
«Ομού πάντα χρήματα ην, άπειρα και πλήθος και
μικρότητα...Νους δε επελθών διεκόσμησεν*»
(=Όλα τα σώματα ήταν σωρός, άπειρα ως προς το πλήθος και τη
μικρότητά τους. Βασίλευε το χάος. Τότε εμφανίστηκε ο Νους και έβαλε
τάξη).
*Από την ίδια ρίζα: νους , νόηση, έννοια,
διάνοια κ.ά.
** Διεκόσμησε (β΄ συνθετικό κόσμος - κόσμημα
ομορφιά, τάξη).
|