ΟΔΟΣ: Κοσμά Αιτωλού

Κοσμάς ο Αιτωλός (1714-1779),

είναι ο γνωστός Πατροκοσμάς, ο Άγιος της εκκλησίας μας Κοσμάς ο Αιτωλός.

Γεννήθηκε περί το 1714 στο χωριό της Αιτωλοακαρνανίας Μέγα Δένδρο, ένα χωριό κοντά στο σημερινό Θέρμο.

Σπουδαγμένος καλόγερος της μονής Φιλοθέου του Αγίου Όρους έφυγε από το μοναστήρι στα 1759 και ήρθε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1760 πήρε έγγραφη άδεια από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Σωφρόνιο και άρχισε περιοδείες στον βορειοδυτικό ελλαδικό χώρο παρακινώντας τους ορθόδοξους Χριστιανούς να ιδρύσουν σχολεία.

Υπάρχει ακόμα στην πόλη μας το «Εικονοστάσι», εκεί όπου ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός το 1776 έστησε κατά πώς συνήθιζε τον «Σταυρό» και μίλησε στους χωριανούς για τη Θρησκεία και την Πατρίδα, ο Κοσμάς ο Αιτωλός που «άνοιξε» εκατοντάδες σχολεία μέσα στην Τουρκοκρατία, για να έχουν δωρεάν παιδεία όλα τα ελληνόπουλα.

Πολλά από τα κηρύγματα και τις προφητείες του οι πιστοί τα κατέγραφαν και τα αντέγραφαν από γενιά σε γενιά και έτσι πολλά έφτασαν μέχρι τις μέρες μας.

Οι παλιότεροι συμπατριώτες μας θυμούνται ακόμα και σήμερα τα λόγια του:

«Καλότυχοι είσθε σεις οι οποίοι ευρέθητε εδώ επάνω εις τα υψηλά βουνά, διότι αυτά θα σας φυλάξουν από πολλά δεινά: θα ακούτε και δεν θα βλέπετε τον κίνδυνον· ή τρεις ώρας ή τρεις ημέρας θα υποφέρετε», και τα συνδυάζουν με τη μάχη της 4^ης Νοεμβρίου 1912, «…ότε επί τριήμερον είχε παραταθή η αγωνία των κατοίκων αυτής <Σιατίστης> και των συγκεντρωθέντων γυναικοπαίδων της περιφερείας, η δε μεγίστη έντασις της μάχης ήταν τρίωρος περίπου».

«…Έλαβε δε τον δ’ αγχόνης θάνατον κατά το 65^ον έτος της ηλικίας του εις την κώμην Μουγιαλή παρά το Κολικόνδασι του Βερατίου κατά το έτος 1779 τη 24^η Αυγούστου, ότε και η εκκλησία εορτάζει την μνήμην αυτού.» (Γ. Γκανούλης)*.

ΠΗΓΕΣ

*Γκανούλης Γεώργιος, Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ο Εθναπόστολος, Η Εθνική και Εκπαιδευτική δράσις του. Μακεδονικόν Ημερολόγιον Ν. Σφενδόνη έτους 1934.

Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σιάτιστας με αριθμό 263/90.