ΟΔΟΣ: Αριστοτέλη Ζάχου

Ζάχος Αριστοτέλης του Αθανασίου, αρχιτέκτονας (Καστοριά, 1871 – Αθήνα, 1939).

Αρχιτέκτονας, σιατιστινής καταγωγής. Γεννήθηκε στην Καστοριά, έδρα κατά καιρούς της επαγγελματικής δραστηριότητας του πατέρα του Αθανασίου.

Ο παππούς του Ζάχος ή Ζαχαρίας Δούκα ήταν έμπορος, πρόκριτος της Σιάτιστας το πρώτο μισό του 19^ου αι., έφορος των Σχολείων, όπως προκύπτει από αρχειακά έγγραφα. Ο πατέρας του, ο Αθανάσιος Ζάχου, ήταν, γύρω στα 1870, 1868-1871 σύμφωνα με τον Φ. Ζυγούρη, Δ/ντής της Αστικής Σχολής Χώρας Σιάτιστας και το 1887 τον συναντούμε δάσκαλο στην Καστοριά, φίλο και συνάδελφο του Α. Πηχεώνα. Ο Αναστάσιος Πηχεών (1836-1913) αποτέλεσε αναμφισβήτητα κυρίαρχη μορφή του Μακεδονικού Αγώνα στην Δυτική Μακεδονία κατά την πρώϊμη περίοδο μέχρι το 1890.*

Ο Αριστοτέλης Ζάχος τέλειωσε το Γυμνάσιο στο Μοναστήρι (σήμερα Μπίτολα της Π.Γ.Δ.Μ.). Κατόπιν πήγε στη Γερμανία, όπου σπούδασε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Μονάχου, της Στουτγκάρδης και της Καρλσρούης. Το 1901 ο καθηγητής Durm, εκτιμώντας τη «συνθετική ιδιοφυία και τη σχεδιαστική ικανότητα» του Μακεδόνα μαθητή του, τον πήρε ως πρώτο βοηθό στη μελέτη σημαντικών δημοσίων κτηρίων της Βάδης.

Επανήλθε στην Ελλάδα και ασχολήθηκε και με την κατάρτιση του πολεοδομικού σχεδίου της Θεσσαλονίκης. Από το 1915 μέχρι το 1917 ο Αριστοτέλης Ζάχος ήταν διευθυντής των τεχνικών υπηρεσιών του Δήμου Αθηναίων. Το σημαντικότερο γεγονός αυτής της δεκαετίας 1913-1923 ήταν η συντήρηση και στερέωση των σωζόμενων τμημάτων της καμένης στη μεγάλη πυρκαγιά του 1917 εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης. Για το έργο του αυτό η Ακαδημία Αθηνών τον τίμησε με το αριστείο των γραμμάτων και τεχνών.

Από τα έργα του:

•           Η οικία της Αγγελικής Χατζημιχάλη, στην αθηναϊκή γειτονιά της Πλάκας.

·         Η οικία Πάλλη, στα Ιωάννινα.

·         Η διαμόρφωση του Μεγάρου Ιλισίων της Αθήνας σε Βυζαντινό Μουσείο.

·         Η διαμόρφωση σε μουσείο της οικίας Διονυσίου Π. Λοβέρδου, στην Αθήνα.

·         Πολλά δημόσια κτήρια στα Ιωάννινα.

·         Τρεις μεγάλοι ναοί στον Βόλο: ο καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου, ο ναός του

            Αγίου Κωνσταντίνου, ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

·         Ο ναός του Αγίου Δημητρίου στη Σιάτιστα.

·         Ο ναός του Αγίου Στυλιανού (Άσυλο του Παιδιού) στη Θεσσαλονίκη.

Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα ταξίδεψε σε όλη την ελληνική ύπαιθρο με κάθε μέσο και μας έδωσε ένα πλούσιο αρχιτεκτονικό, φωτογραφικό, συλλεκτικό και κοινωνικό έργο. Αλλού φωτογράφισε, αλλού δημιούργησε κτήρια, αλλού ανέδειξε αντικείμενα, σκιτσάρισε, σε άλλες πόλεις μελέτησε το σχέδιο πόλεως. Χάρη στις επεμβάσεις του Αριστοτέλη  Ζάχου σώθηκαν πολλά ελληνικά μνημεία**.

*Περισσότερα στο  http://istorikakastorias.blogspot.gr/2011/08/blog-post_26.html,  ανάρ-τηση:1/7/2013.

ΠΗΓΕΣ

Ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια.                 

Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Εκδοτικής Αθηνών.

Εγκυκλοπαίδεια ΗΛΙΟΣ.

Ζυγούρης Φ., Ιστορικά σημειώματα περί Σιατίστης και λαογραφικά αυτής, σελ. 506.

**Μπόντα-Ντουμανάκη Καλλιόπη, διάλεξη με θέμα: Η οικογένεια του Αθανασίου Ζάχου, δασκάλου της Αστικής Σχολής Χώρας, Σιάτιστα 2012. http://www.siatistanews.gr\3obiblio\04_oikogeneia_zaxou\index.html, ανάρτηση:  29/6/2015

Παπαντωνίου Ζαχ., Ο αρχιτέκτων Αριστοτέλης Ζάχος στο Σιατιστέων Μνήμη, Λεύκωμα του Συλλόγου Σιατιστέων Θεσσαλονίκης.

Φεσσά-Εμμανουήλ Ελένη, «Οι αρχιτέκτονες Νικόλαος Ζάχος (1875 - 1941) και Αριστοτέλης Ζάχος (1872 - 1939)», εισήγηση στο επιστημονικό συμπόσιο με θέμα: «Αρχιτέκτονες του Βόλου Συμβολές στην Ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική», Βόλος 14-15 Νοεμβρίου 1997. Διοργάνωση: Δημοτικό Κέντρο Ιστορικών Ερευνών του Δήμου Βόλου και το ΤΕΕ/Μαγνησίας. http://www.teevolos.tee.gr/activ/arxit1-azaxos.htm, ανάρτηση: 1/7/2013.

Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σιάτιστας με αριθμό 263/90.

Φωτογραφία: από το αρχείο του Αθανασίου Σπύρου.