ΠΛΑΤΕΙΑ: Θεοχάρη Τουρούντζια

 

 

 

 

 

 

Θεοχάρης Τουρούντζιας

(1776 - 1798).

Συμμάρτυρας του Ρήγα Βελεστινλή.

 

Ο Θεοχάρης Τουρούντζιας, ο νεαρός σιατιστινός συμμάρτυρας του Ρήγα, γεννήθηκε στη Σιάτιστα στα 1776. Ο πατέρας του Γεώργιος ήταν έμπορος.

Η οικογένεια Τουρούντζια μετανάστευσε αρχικά στο Σεμλίνο, στη συνέχεια στο Βουκουρέστι και τελικά εγκαταστάθηκε στη Βιέννη. Με την εργατικότητά τους τα μέλη της οικογένειας εξελίχθηκαν σε αξιόλογους επιχειρηματίες.

Στη Βιέννη ο Θεοχάρης γνωρίστηκε με τον Ρήγα, ασπάστηκε τις ιδέες του και στρατεύθηκε για τον κοινό σκοπό, την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό. Στο πλαίσιο της επαναστατικής δράσης της ομάδας του Ρήγα ο Θεοχάρης ανέλαβε τη διακίνηση των επαναστατικών προκηρύξεων κατά τη διάρκεια των εμπορικών ταξιδιών του μεταξύ Βιέννης και Σεμλίνου.

Ύστερα από την προδοσία των σχεδίων του Ρήγα και τη σύλληψη του ήρωα η Αυστριακή Αστυνομία συνέλαβε και ανέκρινε και τους συνεργάτες του, ανάμεσά τους και τον Θεοχάρη, τον νεότερο απ’ όλους. Η θαρραλέα αντιμετώπιση των κατηγοριών του κατά τη διάρκεια της ανάκρισης έχει καταγραφεί στα επίσημα έγγραφα της Αυστριακής Αστυνομίας.

Στη συνέχεια, και κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, η Αυστριακή Κυβέρνηση παρέδωσε τους 8 συλληφθέντες - Οθωμανούς υπηκόους και ουσιαστικά πολιτικούς κρατούμενους - σιδηροδέσμιους στην Τουρκική εξουσία, η οποία και … φρόντισε για τη μεταφορά τους από τη Βιέννη στο Βελιγράδι και τη δολοφονία τους με στραγγαλισμό στη φυλακή του Πύργου Νεμπόιζα. Ήταν 24 Ιουνίου 1798 και ο Θεοχάρης ήταν μόνο 22 χρονών.

Την προτομή του, που βρίσκεται στην πλατεία Διοικητηρίου της πόλης μας, φιλοτέχνησε η γλύπτρια Αλίκη Χατζή. Την κατασκευή της χρηματοδότησε η Μαλαματή Κανατσούλη-Παπαδημητρίου, απόγονος του Δημητράκη Χατζημιχαήλ, του οποίου η αδελφή Αγνή ήταν σύζυγος του Ιωάννη Τουρούντζια, αδελφού του Θεοχάρη. Τα αποκαλυπτήριά της έγιναν στις 26/10/1984.

 

ΠΗΓΕΣ

Αρχείο Γεωργίου Μ. Μπόντα.

Αποστόλου Ιωάννης, Ιστορία της Σιατίστης.

Θεόφιλος Γεώργιος (Κυμαίος), Βιογραφία Ρήγα του Φεραίου.

Καλινδέρης Μιχαήλ, Σημειώματα Ιστορικά (εκ της Δυτ. Μακεδονίας).

Κανατσούλης Χαρίλαος, Θεοχάρης Γ. Τουρούντζιας (1776-1798), Συμμετοχή της Σιάτιστας στο προεπαναστατικό κίνημα του Ρήγα Φεραίου.

Λάιος Γεώργιος, Η Σιάτιστα και οι εµπορικοί οίκοι Χατζηµιχαήλ και Μανούση (17ος -19ος αι.).

Λεγράνδ Αιμίλιος, Ανέκδοτα έγγραφα περί Ρήγα Βελεστινλή και των συν αυτώ μαρτυρησάντων, εκ των εν Βιέννη Αρχείων εξαχθέντα και δημοσιευθέντα υπό Αιμιλίου Λεγράνδ. Mετά μεταφράσεως ελληνικής υπό Σπυρίδωνος Π. Λάμπρου.

Παπαδριανός Ιωάννης, «Οι οπαδοί του Ρήγα Βελεστινλή στο Σεμλίνο», Υπέρεια, τόμος 2ος, Πρακτικά Β΄ Συνεδρίου «Φεραί-Βελεστίνο-Ρήγας».   

Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σιάτιστας με αριθμό 263/90. 

Φωτογραφία: συλλογή Αικατερίνης Ζωγράφου