 |
Σφήκας Γεώργιος
(1864-1916)
εκπαιδευτικός, εθνομάρτυρας.
|
«Ο Γεώργιος Σφήκας, γόνος της αρχαιότερης οικογενείας της
Σιάτιστας, τελείωσε την Ελληνική Σχολή αυτής και θέλοντας να
λάβει ανώτερη μόρφωση μετέβη στα Βιτώλια
(το Μοναστήρι, σήμερα
Bitola
της Π.Γ.Δ.Μ.), όπου τελείωσε
το Γυμνάσιο και κατόπιν στας Αθήνας, όπου εσπούδασε Φιλολογικά
στο εκεί Πανεπιστήμιο. Ύστερα από τις φιλολογικές σπουδές του
διορίστηκε καθηγητής του Τραμπαντζείου Γυμνασίου Σιάτιστας
(1891). Μα ο διορισμός του αυτός δεν τον ικανοποίησε. Ζητούσε
στάδιο ευρύτερης εθνικής δράσης. Συνδέει την τύχη του με έτερο
γόνο φιλοπάτριδος οικογένειας, με την ονόματι Βασιλικήν,
θυγατέρα του Ν. Ρούζιου, ο οποίος αναδείχτηκε άλλοτε σωτήρας της
Σιάτιστας, και ακολουθούμενος από αυτήν έρχεται στη Β.
Μακεδονία, όπου ανοίγονταν στάδιο, που μπορούσε να ικανοποιήσει
την φλόγα του πατριωτισμού του Σφήκα με τελεσφόρα εργασία
ενάντια των βουλγαρικών ωμοτήτων…
Οι επιτετραμμένοι της βουλγαρικής
προπαγάνδας είχαν λυσσάξει εναντίον του και ζητούσαν να εύρουν
ευκαιρία για την εξόντωσή του…».(Φ.
Ζυγούρης. Ιστορικά σημειώματα,
σελ. 346).
«…και διορίστηκε καθηγητής στο Δυρράχιο και µετά δίδαξε στο
Μοναστήρι.
Στη συνέχεια δίδαξε στο Ελληνικό Σχολείο Μελενίκου. Στα 1900
ανέλαβε τη διεύθυνση του Ηµιγυµνασίου που λειτουργούσε στα
πλαίσια της Σχολής Μελενίκου ως ενιαίο εκπαιδευτικό συγκρότηµα -
διδακτήριο του Ελληνικού Σχολείου Μελενίκου, ενώ στα χρόνια
1906-1908 έγινε και σχολάρχης. Μετά το 1913 και έως το 1916
διετέλεσε σχολάρχης στο Σιδηρόκαστρο.
Ο Γεώργιος Σφήκας παρουσίασε και ενεργή δραστηριότητα στην
οργάνωση του Ελληνισµού κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα:
Η παρουσία του Σφήκα σ' εκείνη τη νευραλγική περιοχή του
βορειότερου εθνολογικού χώρου του Ελληνισµού δεν σκόπευε
αποκλειστικά και µόνο στην παροχή των εκπαιδευτικών του
υπηρεσιών, αλλά και ως απεσταλµένος πράκτορας του «Εθνικού
Κέντρου» διηύθυνε και την επαναστατική οργάνωση των ελληνικών
σωµάτων στο Μελένικο και την ευρύτερη περιοχή του. Στα πλαίσια
δε αυτής της δραστηριότητάς του συνεργάστηκε και µε τα δυο
εθνικά σωµατεία του Μελενίκου, το «Σύνδεσµο Ευελπίδων Μελενίκου»
και το «Σύνδεσµο Κυριών και Δεσποινίδων η Αρµονία», τα οποία
συχνά χρηµατοδοτούσαν τον αγώνα του.
Το Γεώργιο Σφήκα, λόγω της ενεργού. δράσης του στον ελληνικό
απελευθερωτικό αγώνα, τον κατεδίωκε ανελέητα ο πολύς Σαντάνσκη,
και ως εκ τούτου δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που απειλήθηκε κι
αυτή η ζωή του. Στα γεγονότα δε του 1912, µε την υποκίνηση του
οποίου οι γυναίκες του Μελενίκου αντέδρασαν στο κτίσιµο
βουλγαρικού σχολείου και εκκλησίας στο Μελένικο, καταδικάστηκε
και σε 15νθήµερη φυλάκιση από το Πληµµελειοδικείο Μελενίκου….»
(Κολτσίδας Αντώνης Μιχ.,
Ιστορία του Μελενίκου
σελ.254)
Οι Βούλγαροι τον
Αύγουστο του 1916 μπήκαν ως ουραγοί των Γερμανών στη Μακεδονία.
Εκεί, στο Σιδηρόκαστρο, όπου είχαν καταφύγει κάτοικοι του
Μελένικου, επειδή με τη
Συνθήκη του Βουκουρεστίου
της 28ης Ιουλίου 1913 το Μελένικο κατακυρώθηκε στη
Βουλγαρία, οι Βούλγαροι
βρήκαν τον Σφήκα, τον συνέλαβαν και τον εξόντωσαν.*
----------------------------------------------------
*(1) ….
προσφυγών δε είτα εις Δεμίρ Χισσάρ και διαμείνας εκεί μέχρι του
1916 συνελήφθη κατ’ Αύγουστον του αυτού έτους υπό των Βουλγάρων
και μετά 20ήμερον φυλάκισιν εστάλη εις τα Βρανιά (παρά το
Μελένικον) όπου μετά 8 ημέρας ημίγυμνος και βόσκων χοίρους
απέθανεν εξ ασιτίας. …
[Ιστορικό
Αρχείο Μακεδονίας — Γενική Διοίκηση Μακεδονίας, φάκ. 95, 24
Ιανουαρίου 1917
«Πίναξ εμφαίνων τα ονόματα των υπό
των Βουλγάρων και Τούρκων φονευθέντων εν τη Ανατολική Μακεδονία
λειτουργών της Παιδείας»]
(2)
Ο Αντ.
Κολτσίδας στο έργο του
Ιστορία του Μελενίκου,
σελ. 255, αναφέρει και την εκδοχή να κατακρεουργήθηκε στο
Λιβάνοβο.
ΠΗΓΕΣ
Ζυγούρης
Φίλιππος,
Ιστορικά σημειώματα περί Σιατίστης
και λαογραφικά αυτής, σελ.
346.
Κολτσίδας
Αντώνης Μιχ.,
Ιστορία του Μελενίκου,
Η διαχρονική πορεία του Ελληνισμού,
Κοινωνία-Οικονομία-Πολιτισμός-Εθνικοί Αγώνες.
Φουρτούνας
Γεώργιος, Φουρτούνα –Καλαφατοπούλου Ευδοκία,
Οι Μελενικιώτες στο Σιδηρόκαστρο
1913-2011, Θεσσαλονίκη
2011.
Απόφαση του
Δημοτικού Συμβουλίου Σιάτιστας με αριθμό 263/90.
Φωτογραφία: από
το βιβλίο Σιατιστέων Μνήμη, Λεύκωμα του
Συλλόγου Σιατιστέων Θεσσαλονίκης.
|