ΟΔΟΣ: Ρήγα Φεραίου

Ο Ρήγας Βελεστινλής ονειρεύτηκε και έδρασε για την πραγματοποίηση του μεγάλου σκοπού του: την απελευθέρωση των σκλαβωμένων Ελλήνων και των άλλων λαών της βαλκανικής από τον τουρκικό ζυγό. Είναι γνωστό το κάλεσμά του:

Ως πότε παλικάρια, θα ζούμε στα στενά

μονάχοι σα λιοντάρια, στις ράχες στα βουνά; ……………

Κάλλιο είναι μιάς ώρας ελεύθερη ζωή,

παρά σαράντα χρόνια, σκλαβιά και φυλακή.

(απόσπασμα από τον ΘΟΥΡΙΟ)

Γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο Θεσσαλίας, όπου ήταν οι αρχαίες Φερές, γι’ αυτό και οι ιστορικοί του 19ου αιώνα του έδωσαν το επώνυμο «Φεραίος». O ίδιος ποτέ δεν το χρησιμοποίησε. Πάντοτε υπέγραφε «Ρήγας Βελεστινλής Θετταλός*».

Σπούδασε στη Σχολή της Ζαγοράς. Από τη Θεσσαλία πρέπει να έφυγε, όπως λέει χαρακτηριστικά ένας βιογράφος του, µε το όνειρο μιας καλύτερης σταδιοδρομίας στο εμπόριο ή στα γράμματα.

Πήγε πρώτα στη Πόλη. Στη συνέχεια πήγε στη Βλαχία, όπου σταδιοδρόμησε ως γραμματικός τοπικών αρχόντων, ως διοικητικός και διπλωματικός υπάλληλος.

Τον Ιούνιο του 1790 προσλήφθηκε στην υπηρεσία του βαρόνου Ντε Λάγγενφελδ και τον συνόδευσε στη Βιέννη, όπου και έμεινε μέχρι τον Ιανουάριο του 1791.

Ο Ρήγας ξαναήρθε στη Βιέννη τον Αύγουστο του 1796 και «…συνδέθηκε στενότατα με τον φλογερό πατριώτη και σθεναρό δημοσιογράφο <Γεώργιο Πούλιο> και φρόντισαν από κοινού να διαδοθεί γρήγορα η επαναστατική ιδεολογία μεταξύ των ελληνικών παροικιών του εξωτερικού, των τουρκοκρατούμενων περιφερειών, αλλά και των άλλων υποδούλων βαλκανικών λαών, Σέρβων και Βουλγάρων, και να σχηματισθεί ισχυρό επαναστατικό κέντρο στη Βιέννη….»**

Οι τυπογράφοι αδελφοί Μαρκίδες Πούλιου, από τη Σιάτιστα, παρά τον κίνδυνο που διέτρεχαν έθεσαν στη διάθεσή του το τυπογραφείο τους.

Ο Ρήγας, όταν τελείωσε η εκτύπωση των επαναστατικών του κειμένων, αποφάσισε να επισκεφτεί την Τεργέστη και από εκεί να περάσει στα τουρκοκρατούμενα ελληνικά μέρη.

... Όµως η τύχη µε τις συμπτώσεις της και η μικροψυχία ανθρώπων ματαίωσε µε τραγικό τρόπο την έλευση του Ρήγα στην Ελλάδα, αφού οδήγησε την αυστριακή αστυνομία στη σύλληψη του Ρήγα και των συνεργατών του στις 19 Δεκεμβρίου του 1797 στην Τεργέστη. Στη συνέχεια στις 10 Μαΐου 1798 στο μεθοριακό σταθμό του Σεµλίνου οι Αυστριακοί παρέδωσαν στους Τούρκους, στον πασά του Βελιγραδίου, τον Ρήγα και τους συντρόφους του. Οι ήρωες κλείστηκαν στη φοβερή φυλακή του πύργου της Νεμπόισα, όπου και βασανίστηκαν φριχτά. Και… στις 24 Ιουνίου του 1798 ο Ρήγας και οι συνεργάτες του στραγγαλίστηκαν και τα πτώµατά τους ρίχτηκαν στον Δούναβη.

«…Ο Ρήγας δεν πρόλαβε να δει την Ελλάδα ελεύθερη. Όμως ο Θούριός του, που ήταν με απλά λόγια γραμμένος, πέρασε κάμπους και θάλασσες, πολιτείες και χωριά του βαλκανικού χώρου, εμψυχώνοντας τους σκλαβωμένους στην απόφασή τους να γκρεμίσουν την απολυταρχική εξουσία του σουλτάνου, να αποκτήσουν την ελευθερία και να ζήσουν σε μια δημοκρατική πολιτεία…».*

ΠΗΓΕΣ

    Εκδοτικής Αθηνών, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΑ΄.

**Ζυγούρη Φιλίππου, Ιστορικά σημειώματα περί Σιατίστης και λαογραφικά αυτής, σελ. 289.

 *Καραμπερόπουλος Δημήτριος, άρθρο στο αφιέρωμα της εφημερίδας ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ της 27ης/6/2010 με τίτλο ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ ΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΟΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ.

   Πρακτικά του Συνεδρίου ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, έκδοση της Ένωσης  Ελλήνων Φυσικών το 1985.

Ρήγα Βελεστινλή Θετταλού, ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ, Βιέννη 1790. Φωτ/κή ανατύπωση του έργου από την Ένωση Ελλήνων Φυσικών,1971.  

Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σιάτιστας με αριθμό 263/90.